Το 1991 ο Θόδωρος Αγγελόπουλος γυρίζει στη Φλώρινα την ταινία του “Το Μετέωρο Βήμα του Πελαργού” με πρωταγωνιστές τον Marcello Mastroianni και τη Jeanne Moreau. Κι ενώ το ίδιο το γεγονός ότι δύο ιερά τέρατα της υποκριτικής τέχνης βρίσκονται στη Φλώρινα για να γυρίσουν μια ταινία με έναν Έλληνα σκηνοθέτη, θα έπρεπε να είναι από μόνο του ένα τεράστιο γεγονός, κάτι άλλο απασχόλησε – και μάλιστα σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό – τον Τύπο της εποχής…
Αιτία ήταν ο τότε μητροπολίτης της Φλώρινας, Αυγουστίνος Καντιώτης. Με κάποιο τρόπο το σενάριο της ταινίας έφτασε στα χέρια του μητροπολίτη, ο οποίος θεώρησε πως αυτό προσβάλλει το έθνος και το Χριστιανισμό και απείλησε τον Αγγελόπουλο ότι θα τον αφορίσει αν δεν σταματήσει το γύρισμα. Φυσικά ο Αγγελόπουλος δεν υποχώρησε προκαλώντας έτσι το μένος του Καντιώτη ο οποίος ουσιαστικά κήρυξε πόλεμο στο σκηνοθέτη και την ταινία του, δυσκολεύοντας όσο μπορούσε τα γυρίσματα της ταινίας και “στρατολογώντας” για το σκοπό αυτό μεγάλο αριθμό των κατοίκων της Φλώρινας οι οποίοι είτε συμφωνούσαν μαζί του είτε τον ακολούθησαν επειδή τον φοβόντουσαν.
Το θέμα πήρε διεθνείς διαστάσεις και στην πόλη έφτασε ένα γαλλικό συνεργείο για να αποτυπώσει την κατάσταση. Έτσι προέκυψε το ντοκιμαντέρ “Ταινία στα πρόθυρα νευρικής κρίσης” το οποίο πρόσφατα υποτιτλίστηκε στα ελληνικά και ανέβηκε στο YouTube.
Παρακολουθώντας το ντοκιμαντέρ αυτό σήμερα – 29 χρόνια μετά – αντιλαμβανόμαστε πόσο σημαντικό τεκμήριο είναι. Τόσο για την αποτύπωση και διατήρηση της ιστορικής μνήμης αλλά και για το ίδιο το γεγονός ότι βλέπουμε αποτυπωμένη σε εικόνες αυτή την ιστορία που άλλοι θυμόμαστε πιο έντονα και άλλοι αμυδρά, όμως όλοι έχουμε ακούσει.
Όσο κι αν τα γεγονότα που διαδραματίζονται ξαφνικά, μετά από τόσα χρόνια, μπροστά μας είναι καθηλωτικά, τα περάσματα των σπουδαίων Marcello Mastroianni και Jeanne Moreau από την οθόνη κλέβουν την παράσταση. Οι δύο ηθοποιοί κάνουν τις βόλτες τους στην πόλη και τα περίχωρα, μιλάνε με τους κατοίκους και δείχνουν αξιοσημείωτη υπομονή για όλα αυτά που συμβαίνουν. Ακολουθούν ευλαβικά τις οδηγίες του σκηνοθέτη προκειμένου να ολοκληρωθεί η ταινία σε αυτές τις αντίξοες συνθήκες και παραδίδουν μαθήματα επαγγελματισμού αλλά και ανθρωπιάς.
Χαρακτηριστική η σκηνή που η Jeanne Moreau επισκέπτεται το τριεθνές και όταν της δείχνουν τα νοητά σύνορα των κρατών λέει – πιο πολύ σαν να μιλάει στον εαυτό της παρά σαν να απευθύνεται σε κάποιον – πως τελικά τα σύνορα είναι μόνο μέσα στο μυαλό των ανθρώπων.
Αυτό που ίσως θα μπορούσαμε να κρατήσουμε ως επίγευση είναι πως παρακολουθώντας το ντοκιμαντέρ κάποια στιγμή αναρωτιέσαι: “Θα ήταν απίθανο κάτι αντίστοιχο να συμβεί σήμερα, άραγε;”. Και όσο αισιόδοξα κι αν θέλεις να το σκεφτείς, η απάντηση μάλλον δεν εμπνέει καμία αισιοδοξία…
Διαβάστε τη σύνοψη της ταινίας του Θόδωρου Αγγελόπουλου “Το Μετέωρο Βήμα του Πελαργού” και μετά δείτε το ντοκιμαντέρ παρακάτω.
Σύνοψη της ταινίας “Το Μετέωρο Βήμα του Πελαργού”:
Ένας πολιτικός, μετά από μια συνεδρίαση στη βουλή όπου εκφωνεί μάλλον μια ποιητική ανακοίνωση παρά έναν πολιτικό λόγο, εγκαταλείπει το κοινοβούλιο και το σπίτι του, κι εξαφανίζεται χωρίς ν’ αφήσει κανένα ίχνος. Ένας δημοσιογράφος που κάνει ρεπορτάζ στην παραμεθόριο για τους εγκλωβισμένους στα σύνορα μετανάστες και πρόσφυγες διαφόρων φυλών, συναντά έναν άντρα που η εξωτερική του εμφάνιση ταιριάζει με τα χαρακτηριστικά του αγνοούμενου πολιτικού. Παρά τις έρευνές του και μια συνάντηση που καταφέρνει να οργανώσει ανάμεσα στον άγνωστο και τη γαλλίδα γυναίκα του πολιτικού, η ταυτότητα του αγνώστου παραμένει ανεξακρίβωτη. Η γυναίκα δεν τον αναγνωρίζει, κι εκείνος δε φαίνεται διατεθειμένος ούτε για μια στιγμή να μας δώσει ένα σημάδι ότι δεν πρόκειται για τον πολιτικό που αγνοείται. Σ’ αυτόν τον κατακερματισμένο κόσμο όπου έχει καταφύγει, στην απομόνωση ενός κόσμου με δικό του θεό και νόμο, συμπιεσμένο ανάμεσα σε εμπόδια, σύνορα και όρια, όλα μετεωρίζονται σε μιαν αβέβαιη πραγματικότητα…
“Ταινία στα πρόθυρα νευρικής κρίσης (1991)” – Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος στη Φλώρινα
Μετάφραση – Επιμέλεια: Σταύρος Ε. Καμαρούδης, Γλωσσολόγος. Αναπλ. Καθηγητής ΠΤΔΕ – Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Φλώρινα
Μετάφραση – Επιμέλεια: Κουμπαρούδης Ευάγγελος,DVM, MPhil, PhD candidate Theoretical Science
Επιμέλεια: Πάνος Κεφαλάς, Εκπαιδευτικός. Υποψ. Διδάκτωρ Ιστορίας ΠΤΔΕ – Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Φλώρινα
Επιμέλεια: Πέτρος Σκυθιώτης, Εκπαιδευτικός. Υποψ. Διδάκτωρ ΠΤΔΕ – Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Φλώρινα
Επεξεργασία Βίντεο: Στεφανία Αλτίνη, Πληροφορικός. Απόφοιτη τμήματος Εφαρμοσμένης Πληροφορικής – Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη
All copyrights © Agence CAPA – Canal+
Υπεύθυνη ντοκιμαντέρ: Isabelle Giordano.
Σκηνοθεσία: Hervé Chabalier/Erik Gilbert/Claude Chelli.
Τραγούδι: VIRGINIE OU LE METIER QUI
Ευχαριστούμε, για την πολύτιμη βοήθεια τους, τον Κύριο Κυριάκο Παπουλίδη, Επίκουρο Καθηγητή Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Adam Mickiewicz του Πόζναν της Πολωνίας και την Ιsabelle Tambrun – Kamaroudis (Iζαμπέλ Ταμπρέν-Καμαρούδη), Καθηγήτρια Γαλλικής και Ελληνικής φιλολογίας.
Οι πληροφορίες για την ταινία “Το Μετέωρο Βήμα του Πελαργού” καθώς και η φωτογραφία του κειμένου προέρχονται από την επίσημη σελίδα για τον Θόδωρο Αγγελόπουλο.