Τα μιμίδια είναι δημοφιλή και είναι παντού. Είναι από τις πιο γνωστές και χρησιμοποιημένες λέξεις, για τις οποίες, όμως, γνωρίζουμε ελάχιστα. Τι είναι τελικά τα memes (προφέρεται μιμς);
Το 22ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (5/3 – 15/3/2020) διοργανώνει ένα πρωτότυπο, πρωτοποριακό και προκλητικό κινηματογραφικό αφιέρωμα στα memes, επιλέγοντας ντοκιμαντέρ συναρπαστικά, εύστοχα, αιχμηρά, πολιτικά ή ακόμη και χιουμοριστικά, τα οποία αναφέρονται στο φαινόμενο, αλλά και στις συνέπειές του στην καθημερινότητα και την επικοινωνία μας.
Ο όρος meme χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον βιολόγο Ρίτσαρντ Ντόκινς στο βιβλίο του «Το Εγωιστικό Γονίδιο» (1976) για να περιγράψει μια μονάδα πολιτισμού, η οποία μεταβιβάζεται από έναν άνθρωπο σε άλλο, μέσω της μίμησης. Με την εμφάνιση του διαδικτύου, η λέξη meme άρχισε να χρησιμοποιείται για να περιγράψει οτιδήποτε μπορούσε να εξαπλωθεί ραγδαία στον κυβερνοχώρο, όπως ένα βίντεο ή μία εικόνα. Τα memes εμφανίζονται και εξαφανίζονται σε χρόνο-ρεκόρ, καθορίζουν μόδες και αλλάζουν τον τρόπο που επικοινωνούμε μεταξύ μας.
Αυτό που δεν είναι πολύ γνωστό, είναι πως τα memes δεν εξαντλούνται στο διαδίκτυο. Meme μπορεί να είναι ένα τραγούδι, οι τάσεις της μόδας, έθιμα, αφορισμοί, ανέκδοτα, οτιδήποτε διαδίδεται με μεγάλη επιτυχία και διεισδύει στον τρόπο ζωής μας.
Το αφιέρωμα του 22ου ΦΝΘ περιλαμβάνει συναρπαστικά ντοκιμαντέρ για ηχογραφήσεις και βίντεο που προκάλεσαν αίσθηση, για ατάκες και εικόνες που έγιναν viral, για memes που ξέφυγαν από τις προθέσεις του δημιουργού τους και πρόσωπα που έγιναν διάσημα, καταγράφοντας παράλληλα τις αρνητικές συνέπειες της διάδοσης των memes.
Ακολουθεί μια πρώτη γεύση από τις ταινίες του αφιερώματος. Η πλήρης λίστα των ντοκιμαντέρ θα ανακοινωθεί σύντομα.
Feels Good Man του Arthur Jones, 2020
Όταν ο κόμικ χαρακτήρας Πέπε ο Βάτραχος γίνεται διαδικτυακό meme και στη συνέχεια χρησιμοποιείται από ακροδεξιές ομάδες και μετατρέπεται σε σύμβολο μίσους, ο δημιουργός του, ο comic artist Ματ Φούρι, προσπαθεί να πάρει και πάλι τον Πέπε υπό τον έλεγχό του και να προσανατολιστεί μέσα στον πολιτιστικά διχασμένο κόσμο των ΗΠΑ. Το ντοκιμαντέρ θα κάνει πανευρωπαϊκή πρεμιέρα στο 22ο ΦΝΘ.
Jawline της Λίζα Μάντελαπ, 2019
Το ντοκιμαντέρ ρίχνει μια ματιά στο τι σημαίνει για έναν έφηβο να γίνεται σταρ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο 16χρονος Όστιν Τέστερ αισθάνεται εγκλωβισμένος στη μικρή κωμόπολη που μένει. Στο διαδίκτυο, όμως, τον λατρεύουν χιλιάδες νεαρές κοπέλες, επιζητώντας την προσοχή του. Το Jawline μάς μεταφέρει στον διαδικτυακό αυτόν κόσμο, καθώς ένας μάνατζερ έρχεται σε επαφή με τον νεαρό και υπόσχεται να κάνει πραγματικότητα τα όνειρά του.
Shut Up Little Man του Matthew Bates, 2011
Όταν δύο φίλοι ηχογραφούν τους καβγάδες των φωνακλάδων γειτόνων τους, το 1987, στην προ-διαδικτυακή εποχή, δημιουργούν άθελά τους ένα από τα πρώτα viral φαινόμενα της ποπ κουλτούρας. Το ντοκιμαντέρ του Matthew Bates εξερευνά με αστείο και συγκινητικό τρόπο τα δυσδιάκριτα όρια ανάμεσα στην ιδιωτικότητα, την τέχνη και την εκμετάλλευση.
Winnebago Man: The Angriest Man in The World του Ben Steinbauer, 2009
Η πραγματική ιστορία ενός από τα πιο διάσημα βίντεο που έχουν κυκλοφορήσει στο διαδίκτυο. Ένας νεαρός κινηματογραφιστής αναζητά τον θρυλικό «Winnebago Man», έναν οργισμένο πωλητή τροχόσπιτων. Ανακαλύπτει έναν εύστροφο ηλικιωμένο που ζει μια μοναχική ζωή στο βουνό. Τι γίνεται, όμως, όταν διαπιστώνει πως είναι πολύ πιο συμπαθητικός από ό,τι περίμενε; Μια αστεία και απρόσμενα λυτρωτική ιστορία για το πώς ένας ανυποψίαστος άνδρας αντιδρά στην αναπάντεχη φήμη.
The Meme Machine: What Happens When the Internet Chooses You του Mat Hames, 2016
Μπορεί κάποιος να κατασκευάσει ένα meme; Πώς είναι να γίνεσαι ο ίδιος meme; Ένα ντοκιμαντέρ που εξερευνά την προέλευση των memes, μέσα από συνεντεύξεις με γλωσσολόγους, επιστήμονες και ανθρώπους που η εικόνα τους έγινε viral στο Διαδίκτυο.
The Story Of Technoviking του Matthias Fritsch, 2015
Ένας άνδρας χορεύει σε μία παρέλαση. Η κάμερα καταγράφει τις κινήσεις του και η μορφή του εμφανίζεται στο διαδίκτυο, εμπνέοντας έναν καλλιτέχνη. Από εκείνη τη στιγμή, το πρόσωπό του γίνεται διάσημο. Ποια είναι τα όρια ανάμεσα στην ελευθερία της τέχνης και το δικαίωμα στον ιδιωτικό βίο; Το ντοκιμαντέρ για το meme Technoviking ρίχνει μια διεισδυτική ματιά σε μια υπόθεση που κατέληξε στα δικαστήρια.