Tο βραβείο «Χρυσός Αλέξανδρος», που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 12.000 ευρώ, κατέκτησε η Φαραχνάζ Σαριφί, που συμμετείχε στο Διεθνές Διαγωνιστικό τμήμα του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Το ντοκιμαντέρ της με τίτλο «Ο κλεμμένος πλανήτης μου» μάλιστα, μετά από αυτή τη διάκριση, μπαίνει αυτομάτως στη λίστα προεπιλογής για το Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ.
Με τη συγκεκριμένη ανακοίνωση ολοκληρώθηκε η απονομή των βραβείων της 26ης διοργάνωσης που πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι στην κατάμεστη Αποθήκη Γ’ του λιμανιού, ενώ στις 7 το απόγευμα το Φεστιβάλ θα ρίξει αυλαία με την ταινία λήξης «Γιάννης Σπανός: Πίσω απ’ τη Μαρκίζα», που θα προβληθεί στην Αίθουσα Ολύμπιον.
Η βραβευμένη ταινία «Ο κλεμμένος πλανήτης μου», είναι μια ιστορία τρυφερής εσωτερικής αναχώρησης και μαζί απόπειρα ενός (αυτοβιογραφικού) ύμνου στην ελευθερία, ένα ντοκιμαντέρ -«εργόχειρο», που έχει κεντημένες σε εύθραυστο φιλμ τις αναμνήσεις της Φαράχ. Μια γυναίκα που αποτυπώνει την ομορφιά της καθημερινότητάς της στο Ιράν κατά τη διάρκεια της Ισλαμικής Επανάστασης, συλλέγει θραύσματα super8 από άγνωστούς της ανθρώπους, ενώ μαθαίνει τι σημαίνει να αγαπάς από απόσταση και να ονειρεύεσαι ανάμεσα στους τέσσερις τοίχους. Η σύνδεση που αναπτύσσει με τη Λεϊλά, μια καθηγήτρια που έφυγε από τη χώρα εκείνη την ταραγμένη περίοδο, αλλά και η μάχη της μητέρας της με τη νόσο Αλτσχάιμερ, θα φωτίσει διά παντός τα σκοτεινά σημεία της μνήμης της.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της κριτικής επιτροπής του Φεστιβάλ, το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ παραγωγής Γερμανίας/Ιράν, είναι για μία καλοφτιαγμένη και συγκινητική πραγματεία σε πρώτο πρόσωπο, η οποία επιβεβαιώνει ότι κάθε πολιτική πραγματικότητα έχει μια υπό-πραγματικότητα από πίσω, καθώς και ότι η αντίσταση μπορεί να πάρει πολλές μορφές, ιδίως στην ιδιωτική σφαίρα.
Ο Αργυρός Αλέξανδρος, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ, απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ «Δάσος» της Λίντια Ντούντα. Τέλος, ειδική μνεία στην κατηγορία του Διεθνούς Διαγωνιστικού όπου συμμετείχαν συνολικά δώδεκα ταινίες άνω των 70 λεπτών, απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ «Αδέσποτα κορμιά» της Ελίνας Ψύκου.
Τα βραβεία των υπόλοιπων διαγωνιστικών τμημάτων
Στην κατηγορία όπου νέοι σκηνοθέτες δοκιμάζουν με το πρώτο ή δεύτερο ντοκιμαντέρ τους να αποτυπώσουν την πραγματικότητα με τα δικά τους μοναδικά εργαλεία, το διεθνές διαγωνιστικό Newcomers, το βραβείο «Χρυσός Αλέξανδρος – Δημήτρης Εϊπίδης», που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10.000 ευρώ, απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ «Ποτήρι, μισογεμάτη ζωή» του Ροχίερ Κάπερς. Αντίστοιχα, ο «Αργυρός Αλέξανδρος», που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 4.000 ευρώ, απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ «Δράκοι εναντίον δαιμόνων» της Καμίλα Μάγκιντ, ενώ τέλος ειδική μνεία δόθηκε στο «Tack» της Βάνιας Τέρνερ.
Από το διαγωνιστικό τμήμα Film Forward, που παρουσιάζει το έργο νέων, τολμηρών σκηνοθετών που αμφισβητούν τις συμβάσεις των κινηματογραφικών ειδών, επεκτείνοντας τα όρια της κινηματογραφικής γλώσσας, «Χρυσό Αλέξανδρο» που συνοδεύεται από το χρηματικό έπαθλο 6.000 ευρώ έλαβε η ταινία «Ρέες» της Λόλα Αρίας. Ο Αργυρός Αλέξανδρος, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ, απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ «Γραμμές της επιθυμίας» του Τζουλς Ρόσκαμ, ενώ ειδική μνεία έλαβε το ντοκιμαντέρ «Avant-drag!» του Φιλ Ιερόπουλου.
Το διαγωνιστικό τμήμα Immersive: All Around Cinema αγκαλιάζει δημιουργίες που αξιοποιούν τις πιο σύγχρονες νέες τεχνολογίες και παρουσιάζουν διαφορετικές όψεις μιας εκτεταμένης πραγματικότητας. Η κριτική επιτροπή του τμήματος απένειμε τον Χρυσό Αλέξανδρο, που συνοδεύεται από 2.000 ευρώ, στην ταινία «Αυτοκράτορας» των Μαριόν Μπουρζέ και Ιλάν Τζ. Κόεν, καθώς και ειδική μνεία στο ντοκιμαντέρ «Νωπές αναμνήσεις: Το βλέμμα» των Βολόντομιρ Κολμπάσα και Όντρεϊ Μόραβετς.
Βραβεία, διακρίσεις και …υποτροφίες για τα καλύτερα Podcast
Στο Διαγωνιστικό Τμήμα Podcast, που εξερευνά τις εκλεκτικές συγγένειες των πόντκαστ με τον κινηματογράφο, το Βραβείο Podcast, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο ύψους 2.000 ευρώ, απονεμήθηκε στο «Δεν υπήρξε ποτέ “Φαέθων”», των Μάγιας Φιλιποππούλου και Ευφροσύνης Κυριαζή, ενώ ειδική Μνεία έλαβε το «’Ακου το ποτάμι» της Νατάσσας Μπλάτσιου.
Συνεχίστηκε και φέτος η συνεργασία του ΦΝΘ με την Ανωτάτη Σχολή Louis Lumière και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, που προσφέρουν το βραβείο-υποτροφία για Ανερχόμενο Δημιουργό Ακουστικού Ντοκιμαντέρ. Αυτό έλαβε η Κωνσταντίνα Σταυροπούλου για το πόντκαστ «Ήχοι και ψίθυροι, ανθρώπινες ρίζες», που είχε παρουσιαστεί στην Ενότητα Nexus του Τμήματος Podcast του 64ου ΦΚΘ. Ειδική μνεία απονεμήθηκε στη Χάρις Παγωνίδου για το πόντκαστ «Αμοργός: Αναζητώντας τον τόπο μου».
Το βραβείο Podcast σε ανάπτυξη σε συνεργασία με τον μη κερδοσκοπικό δημοσιογραφικό οργανισμό iMEdD, το οποίο απονέμεται σε μία ιδέα που θα κερδίσει ένα βραβείο για την υλοποίηση ενός πρωτότυπου podcast, με την υποστήριξη του ίMEdD, έλαβε το «The End» της Νάντια Μεχντί.
Τα υπόλοιπα βραβεία
Το βραβείο Mermaid του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης απονέμεται στην καλύτερη ταινία LGBTQI+ θεματικής του επίσημου προγράμματος και συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ. Απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ «Ρέες» της Λόλα Αρίας, ενώ ειδική μνεία έλαβε η «Λεσβία» της Τζέλης Χατζηδημητρίου.
Για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ η Alpha Bank απονέμει το Βραβείο Προσβασιμότητας σε μια προσωπικότητα ή σε μια ταινία που αναδεικνύει ζητήματα προσβασιμότητας στις τέχνες. Συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ και έλαβαν εξ ημισείας η Λωξάνδρα, η ηρωίδα του ντοκιμαντέρ «Λώξη» και οι δύο σκηνοθέτες της ταινίας, Δημήτρης Ζάχος και Θανάσης Καφετζής.
Η ΕΡΤ απονέμει το πρώτο βραβείο της, που συνοδεύεται από το χρηματικό έπαθλο των 3.000 ευρώ, στην ελληνική παραγωγή που κέρδισε το βραβείο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου FIPRESCI, η οποία είναι το «Tack» της Βάνιας Τέρνερ. Το Βραβείο ΕΡΤ – Thessaloniki Pitching Forum, που συνοδεύεται από χρηματικ έπαθλο 2.000 ευρώ, απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ «Survivors» σε σκηνοθεσία: Νίνα-Μαρία Πασχαλίδου, Μαρία Λούκα.
Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ΕΚΚ) απονέμει βραβείο σε ντοκιμαντέρ πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη/σκηνοθέτιδας του ελληνικού προγράμματος, που πραγματοποιεί τα πρεμιέρα στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμανού Θεσσαλονίκης. Το βραβείο που συνοδεύεται από χρηματικό ποσό 3.000 ευρώ, απονεμήθηκε εξ ημισείας στα ντοκιμαντέρ «Πανελλήνιον» των Σπύρου Μαντζαβίνου και Κώστα Αντάραχα και «Λεσβία» της Τζέλης Χατζηδημητρίου. Επιπλέον, το ΕΚΚ χορηγεί και φέτος χρηματικό βραβείο, αξίας 3.000 ευρώ, σε ταινία τεκμηρίωσης που συμμετείχε στο τμήμα Docs in Progress και το οποίο κατέκτησαν «Τα Μυστικά της Κουκουβάγιας», σε σκηνοθεσία Ειρήνης Βουρλούμη.
Το βραβείο της Διεθνούς Αμνηστίας απονέμεται σε έργο που προωθεί και προβάλλει τα ανθρώπινα δικαιώματα και καταγγέλλει την καταπάτησή τους και απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ «Όσα αφήσαμε πίσω» του Μάτσεκ Χαμέλα. Ειδική Μνεία Διεθνούς Αμνηστίας έλαβε το ντοκιμαντέρ «Αδέσποτα Κορμιά» της Ελίνας Ψύκου.
Η Διεθνής Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου FIPRESCI, απένειμε βραβείο στην ταινία «Ο κλεμμένος πλανήτης μου» της Φαραχνάζ Σαριφί, ως το Καλύτερο Ντοκιμαντέρ του Διεθνούς Διαγωνιστικού Ντοκιμαντέρ Μεγάλου Μήκους, ενώ ως την καλύτερη ελληνική ταινία που εντάσσεται στο επίσημο πρόγραμμα του φεστιβάλ έκρινε το «Tack» της Βάνιας Τέρνερ.
Η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ) ξεχώρισε ως την καλύτερη ελληνική ταινία του Επίσημου Προγράμματος το «Πανελλήνιον» των Σπύρου Μαντζαβίνου και Κώστα Αντάραχα.
Το Βραβείο WIFT GR απονέμεται από το ελληνικό παράρτημα του WIFT (Women in Film & Television-Γυναίκες στον Κινηματογράφο και στην Τηλεόραση) σε γυναίκα δημιουργό ταινίας. Φέτος το βραβείο δόθηκε στο ντοκιμαντέρ «Tack» της Βάνιας Τέρνερ.
Την καλύτερη ταινία περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος βραβεύει η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς, η οποία ξεχώρισε το ντοκιμαντέρ «Νυχτερινά» των ‘Ανιρμπαν Ντούτα και Ανούπαμα Σρινιβάσαν
Η Επιτροπή του Βραβείου Νεότητας, η οποία αποτελείται από φοιτητές του Τμήματος Κινηματογράφου του ΑΠΘ, απένειμε Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στο ντοκιμαντέρ «Tack» της Βάνιας Τέρνερ και το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής στο ντοκιμαντέρ «Πανελλήνιον» των Σπύρου Μαντζαβίνου και Κώστα Αντάραχα.
Τέλος, πέντε Βραβεία Κοινού κατέκτησαν τρεις ελληνικές και δύο ξένες ταινίες, οι οποίες είναι οι εξής: «Σάουντρακ για ένα Πραξικόπημα» του Γιόχαν Γριμονπρές (διεθνής ταινία άνω των 50΄). «Το τελευταίο τραγούδι της Καμπούλ» των Κέβιν ΜακΝτόναλντ και Ρούχι Χαμίντ (διεθνής ταινία κάτω των 50΄). «Αζήτητοι» της Μαριάννας Οικονόμου (ελληνική ταινία άνω των 50΄). «Αποχαιρετισμός: Ξαφνικά η μνήμη άρχισε να θυμάται», της ‘Αντας Πίτσου (ελληνική ταινία κάτω των 50’). «Το κομμάτι που λείπει» του ‘Αγγελου Τσάτση (ελληνική ταινία που προβάλλεται διαδικτυακά στην ενότητα Πλατφόρμα).