Στην ταινία του Martin Scorsese «Ο Ιρλανδός», το πέρασμα του χρόνου μεταφορικά και κυριολεκτικά πλαισιώνει την ιστορία του Frank Sheeran (Robert De Niro) ως ανερχόμενο στέλεχος της μαφίας της Φιλαδέλφειας , φίλο του ηγέτη του εργατικού συνδικάτου Jimmy Hofa (Al Pacino) και δολοφόνο του.
Βασισμένο στα απομνημονεύματα του Sherran «I Heard you Paint Houses”, το οποίο εκτείνεται χρονικά σε πάνω από μισό αιώνα, ο κινηματογραφιστής Rodrigo Prieto ξεκινά την αφήγηση της ιστορίας χρησιμοποιώντας μια εναλλασσόμενη ματιά που αντανακλά το πέρασμα του χρόνου.
«Οι χαρακτήρες αλλάζουν εμφανισιακά, όπως και τα κοστούμια με τη σκηνογραφία», λέει ο Prieto, ο οποίος γύρισε το «The Wolf of Wall Street», «The Audition» και το «The Silence» για τον Scorsese. Η τελευταία ταινία χάρισε στο διευθυντή φωτογραφίας τη δεύτερη υποψηφιότητα για Όσκαρ (η πρώτη ήταν για την ταινία του Ang Lee «Brokeback Mountain», το 2006). Το πέρασμα του χρόνου ως αίσθηση είναι βασικός στόχος για τον Prieto. «Με τον Σκορσέζε μιλάγαμε για τις μνήμες, τις οικογενειακές ταινίες και τις οικογενειακές φωτογραφίες. Από αυτές τις συζητήσεις, ξεκίνησε η αναζήτηση του πώς έχουμε στη μνήμη μας τις δεκαετίες του 60’, 70’ και μετά».
Η προετοιμασία για τις 108 ημέρες γυρισμάτων κράτησε 99 ημέρες. Μπορεί να ακούγεται ιδανικό, αλλά με την τελική διάρκεια της ταινίας στις 3μιση ώρες, το πρόγραμμα ήταν πιεσμένο. Τα γυρίσματα περιείχαν χρονικές και τοπικές μετατοπίσεις και χρησιμοποιήθηκαν ειδικά εφέ νεότητας από τον Pablo Helman, VFX engineer και την ομάδα του στο Industrial Light & Magic.
O Prieto δημιούργησε 4 LUT (look-up tables) σε συνεργασία με τον Matt Tomlinson και τον Philippe Panzini για να επιτευχθεί το πέρασμα του χρόνου: Kodachrome για τη δεκαετία του 50’, Ektachrome για τη δεκαετία του 60’, απαλό ENR για το πρώτο μισό του 1970 και έντονο ENR για την περίοδο 1975-2000. (Το ENR είναι μια εργαστηριακή διαδικασία ή οποία μειώνει τον κορεσμό του χρώματος και προσθέτει αντίθεση, η οποία εξομοιώνεται από τα LUT. Εφόσον τα Kodachrome και Ektachrome είναι ζωηρά, το εφέ που δημιουργείται είναι η μείωση του χρώματος καθώς περνούν οι δεκαετίες.) «Χρησιμοποίησα όλο και λιγότερο χρώμα με το πέρασμα του χρόνου καθώς στη ζωή του Frank υπάρχουν απογοητεύσεις και αισθήματα μεταμέλειας.»
Ο Prieto γύρισε κάθε σκηνή που δεν απαιτούσε εφέ νεότητας με την Kodak 5219 και 5207, εφοδιασμένες με κάμερες Arricam LT και ST. Για τις σκηνές με τα ειδικά εφέ, χρησιμοποιήθηκε ένα πολύπλοκο RIG με 3 φακούς, με την RED Helium ως την κεντρική κάμερα να έχει το παρατσούκλι Τρικέφαλο Τέρας και από μία κάμερα «μάρτυρες» σε κάθε πλευρά.
«Τα LUT χρησιμοποιήθηκαν για τα αμοντάριστα και τα τελικά πλάνα, τόσο για αυτά με φιλμ όσο και για αυτά με τη RED Helium,» εξηγεί ο Prieto. «Τα LUT τελειοποιήθηκαν χαρτογραφώντας τα χρώματα ώστε να ταιριάζουν με αυτά του φιλμ και των ψηφιακών εικόνων. Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας κάναμε εκτενή έλεγχο ώστε να ταιριάξουμε την όψη του φιλμ και των ψηφιακών εικόνων δημιουργώντας LUT που έδιναν το ίδιο χρώμα για το φιλμ και τις ψηφιακές απεικονίσεις.»
Σε καμία περίπτωση δεν έπρεπε η τεχνολογία νεότητας να εμποδίσει τη δουλειά του Pietro με την κάμερα. Αυτή η τεχνολογία επέτρεψε στον De Niro και στο Pacino να παίξουν τους χαρακτήρες τους σε μία χρονική περίοδο 50 ετών χωρίς προσθετικά ή αντικατάσταση από νεότερους ηθοποιούς. Άλλωστε ο Scorsese ήταν ξεκάθαρος. Οι ηθοποιοί του δεν θα έπαιζαν με κράνος στο κεφάλι ή άλλο εξοπλισμό.
«Ο Scorsese μιλάει τη δική του γλώσσα στον κινηματογράφο,» λέει ο Prieto. «Δεν ήθελα να επηρεάσω τις αποφάσεις του εξαιτίας της τεχνολογίας, για αυτό δούλεψα στενά με τον Pablo και την ομάδα του ώστε να εξασφαλίσω πως το RIG ήταν αρκετά ελαφρύ για τον οπερατέρ.
Το λειτουργικό ILM αποτύπωσε τις ερμηνείες με το Τρικέφαλο Τέρας και στη συνέχεια επεξεργαστήκαν πλήρως για να δημιουργηθούν οι νεότερες εκδοχές των ηθοποιών. Ο Scorsese ήθελε να οι περισσότερες αν όχι όλες οι σκηνές με διάλογο να γυριστούν με τρεις κάμερες ταυτόχρονα, κάτι που σημαίνει πως ο DP είχε εννέα κάμερες σε ορισμένες σκηνές.
Ο Prieto έμεινε πιστός στον στόχο του. Ήθελε οι θεατές να μην καταλάβουν τι συμβαίνει. «Θέλω να αισθάνονται πως κάτι είναι διαφορετικό. «Αυτή είναι η δουλειά μου.»
Πηγή: variety