Συνολικά 24 ντοκιμαντέρ (18 μεγάλου/ μεσαίου μήκους και 6 μικρού μήκους) από 18 διαφορετικές χώρες θα παρουσιαστούν στο Διαγωνιστικό Πρόγραμμα του 5ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου «Πέρα από τα Σύνορα», που θα πραγματοποιηθεί από τις 23 έως τις 30 Αυγούστου στο ακριτικό νησί.
Για ακόμη μια χρονιά στο επίσημο πρόγραμμα του Φεστιβάλ συμμετέχουν αξιόλογα δείγματα της κινηματογραφικής τέχνης απ’ όλο τον κόσμο και την Ελλάδα.
Ειδικότερα, τα ντοκιμαντέρ του Διαγωνιστικού Προγράμματος είναι τα εξής:
Ντοκιμαντέρ Μεγάλου/ Μεσαίου Μήκους:
- Υ1-Στη σιωπή του Βυθού// Φίλιππος Βαρδάκας, Ελλάδα, 2019, 93’
Περίληψη: 14.09.1943: Το θρυλικό Υποβρύχιο «Υ1-Λ. Κατσώνης» βυθίζεται βόρεια της Σκιάθου από Γερμανικό Ανθυποβρυχιακό. Η αφήγηση μέσα από το βιβλίο του Υπάρχου Ηλία Τσουκαλά που διεσώθη κολυμπώντας 9 ώρες μέχρι τις ακτές του νησιού, απόρρητα έγγραφα, ημερολόγια των μελών του πληρώματος είναι το νήμα που ξετυλίγει τις ανθρώπινες ιστορίες που πλέκονται γύρω από το υποβρύχιο. 75 χρόνια μετά, με την υποστήριξη του Π. Ναυτικού αναζητούμε το βυθισμένο στα 253 μ. υποβρύχιο και το κινηματογραφούμε για πρώτη φορά.
- In my Blood it Runs// Maya Newell, Αυστραλία, 85’
Περίληψη: Ο δέκαχρονος Dujuan είναι θεραπευτής παιδιών, καλός κυνηγός και μιλά τρεις γλώσσες. Καθώς μοιράζεται τη σοφία του για την ιστορία και τον περίπλοκο κόσμο γύρω του, βλέπουμε τη σπίθα και τη νοημοσύνη του. Ωστόσο, ο Dujuan «αποτυγχάνει» στο σχολείο και αντιμετωπίζει αυξανόμενο έλεγχο από την κοινωνική πρόνοια και την αστυνομία. Καθώς πλησιάζει επικίνδυνα τη φυλάκιση, η οικογένειά του αγωνίζεται για να του δώσει μια ισχυρή εκπαίδευση στο Arrernte παράλληλα με τη δυτική του εκπαίδευση, ώστε να μην γίνει άλλη μία στατιστική. Τον ακολουθούμε στη διαδρομή του καθώς παλεύει με αυτές τις πιέσεις, μοιράζεται τις αλήθειες του και κάπου ενδιάμεσα βρίσκει χώρο να ονειρεύεται, να φαντάζεται και να ελπίζει για τον μελλοντικό του εαυτό.
- Princes among men// Stephan Crasneanscki, Γαλλία, 2017, 84’
Περίληψη: Μετά τις ανατροπές στο Δούναβη, συναντάμε τους Ρομά, την πολυάριθμη αυτή μειονότητα στην Ευρώπη. Το Princes Among Men είναι μια ωδή στον πολιτισμό της εθνοτικής ομάδας των Ρομά, άρρηκτα συνδεδεμένο με τη μουσική, τις ιδέες για ελευθερία και μια ανεξέλεγκτη δίψα για ζωή.
- Ο Γιώργος του Κέδρου// Γιάννης Κολόζης, Ελλάδα, 2020, 82’
Περίληψη: Ένα προσωπικό ταξίδι στον χρόνο μέσα από τις ματιές δύο γενεών κινηματογραφιστών, στο νησί της Δονούσας από τη δεκαετία του ’70 ως σήμερα. Ο Γιώργος Κολόζης πήγε για πρώτη φορά στη Δονούσα το 1972, δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα ούτε τουρισμός τότε στο νησί. Μένοντας μόνος στην παραλία του Κέδρου, απέκτησε το όνομα “Ο Γιώργος του Κέδρου”. Ο θάνατός του το 2009, οδήγησε τον γιο του Γιάννη να συνεχίσει το έργο του, δημιουργώντας μια ιστορία στην οποίο ο χρόνος αντιμετωπίζεται ως μια αναθεώρηση της παρούσας στιγμής.
- Marceline, The best Clown in the World// Germán Roda, Ισπανία, 2020, 80’
Περίληψη: Ο Marcelino Orbés, γεννημένος στην Jaca (Ισπανία), ήταν ο καλύτερος κλόουν στον κόσμο από το 1900 έως το 1914, θριαμβεύοντας στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη, στη μεγαλύτερη βιομηχανία ψυχαγωγίας της εποχής. Ήταν κλόουν, ακροβάτης και κωμικός που θαυμάζονταν από τον Charles Chaplin και θεωρούνταν ο καλύτερος στον κόσμο από τον Buster Keato.
- The Kiosk// Alexandra Pianelli , Γαλλία,2020, 78’
Περίληψη: Στο “Kiosk”, η Αλεξάνδρα, μια νεαρή εικαστικός, χρησιμοποιεί το κινητό της για να κινηματογραφήσει τις ημέρες που περνούσε βοηθώντας τη μητέρα της στο περίπτερο που η οικογένεια διατηρούσε ως franchise σε μια πολυτελή πλατεία του Παρισιού. Η σκηνοθέτης διασκεδάζει παίζοντας το ρόλο του καταστηματάρχη, ανακαλύπτοντας το εμπόριο και αστειευόμενη με πελάτες και συναδέλφους εμπόρους. Μέσα σε αυτή τη μικροσκοπική κάψουλα, η Αλεξάνδρα σχεδιάζει και κινηματογραφεί τον κόσμο καθώς προχωράει. Όμως η βιομηχανία τυπωμένων υλών καταρρέει και το μικρό της παιχνίδι είναι λιγότερο διασκεδαστικό από το αναμενόμενο.
https://vimeo.com/396647448
- Ο Λαβύρινθος// Δημήτρης Αθανίτης, Ελλάδα, 75’
Περίληψη: Μέσα στην καρδιά της Αθήνας υπάρχει μια άλλη πόλη. Μια πόλη που ζει για περισσότερο από έναν αιώνα, κάτω από το τεχνητό φως του νέον. Ένα ντοκιμαντέρ για τις στοές στο κέντρο της πόλης και τους ανθρώπους που ζουν και δημιουργούν εκεί για περισσότερο από δύο και τρεις γενιές. Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον ενός ιδιαίτερου μικρόκοσμου.
- Once more unto the breach// Federico Ferrone, Michele Manzolini, Ιταλία, 2019, 70’
Περίληψη: Ένας Ιταλός στρατιώτης, γεννημένος από μια Ρωσίδα μητέρα, καλείται στο Ανατολικό Μέτωπο. Ως ομιλητής των ρωσικών, είναι ένας από τους λίγους Ιταλούς στρατιώτες που μπορούν να επικοινωνήσουν με τους κρατουμένους του εχθρικού στρατοπέδου και τον τοπικό πληθυσμό. Οι φρίκες του πολέμου και τα φαντάσματα μιας εχθρικής γης τον στοιχειώνουν και είναι σαφές ότι η «εύκολη» νίκη ήταν απλώς μια ψευδαίσθηση. Σε μια τελευταία απελπισμένη προσπάθεια να ξεφύγει από τη μοίρα του, αποφασίζει να εγκαταλείψει. Όπως χιλιάδες άλλοι στρατιώτες, το σώμα του θα εξαφανιστεί τον παγετό του χειμώνα της Ουκρανίας. Εβδομήντα χρόνια αργότερα, τα ίδια μέρη είναι και πάλι σκηνικό πολέμου, καταστροφής και θανάτου.
- Mirador// Antón Terni, Ουρουγουάη, 70’
Περίληψη: Ο Πάμπλο ζει σε μια απομονωμένη περιοχή της Ουρουγουάης, στην καρδιά ενός άγριου τοπίου. Ένα αυτοσχέδιο ποτοποιείο, το παλιό μαγνητοφωνάκι όπου ηχογραφεί ποιήματα και οι δύο αχώριστοι φίλοι του, ο Όσκαρ και η Βαλέρια, είναι όλη η συντροφιά που χρειάζεται. Καθώς ο φακός αγκαλιάζει στοργικά τις περιπέτειες της καθημερινότητάς τους , μια –όχι ακριβώς ασήμαντη– λεπτομέρεια περνά σχεδόν απαρατήρητη: είναι και οι τρεις τυφλοί. Ένα τρυφερό οδοιπορικό που μας υπενθυμίζει ότι τα μάτια βρίσκουν τον τρόπο να βλέπουν ακόμη και στο πιο πυκνό σκοτάδι. Μια χαμηλόφωνη ελεγεία στις αναζωογονητικές δυνάμεις της φιλίας και της συντροφικότητας, που φωτίζουν το μονοπάτι της ζωής.
- Σιγή Ιχθύος// Ανδρέας Λουκάκος, Θοδωρής Χονδρόγιαννος, Ελλάδα, 2020, 70’
Περίληψη: Αν και η ΕΕ έθεσε ως στόχο το τέλος της υπεραλίευσης έως το 2020, η Μεσόγειος είναι η πλέον υπεραλιευμένη θάλασσα στον πλανήτη και οι ψαριές των αλιέων φτωχαίνουν δραματικά την εποχή της κλιματικής αλλαγής. Το ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους «Σιγή Ιχθύος» ταξίδεψε, απ’ άκρη σ’ άκρη, στη Μεσόγειο και αποτύπωσε τη ζωή των ψαράδων, που -εξαιτίας αποτυχημένων ενωσιακών και εθνικών πολιτικών- κινδυνεύει να καταστεί «είδος προς εξαφάνιση» στις ακτές όπου ο ανθρώπινος πολιτισμός έκανε τα πρώτα του βήματα πριν από χιλιάδες χρόνια.
- Ο Νέος Δρόμος του Πλαστικού// Άγγελος Τσαούσης & Μυρτώ Παπαδοπούλου, Ελλάδα- Γερμανία, 2019,66’
Περίληψη: Μετά το άνοιγμα των συνόρων μεταξύ Κίνας και Τατζικιστάν και την ανακατασκευή του Δρόμου του Μεταξιού, ο Νταβλάτ, ένας Τατζίκος έμπορος, πατέρας τριών παιδιών, μπόρεσε να χτίσει τη ζωή του από το εμπόριο κινεζικών προϊόντων. Ως παιδί του πρώτου φορτηγατζή και εμπόρου της περιοχής έχει καταφέρει να βελτιώσει την ποιότητα τόσο της προσωπικής του ζωής όσο και των συγγενών του.
- 1944// Fatima Osmanova, Ουκρανία, 2019, 62’
Περίληψη: Το 1944 οι Τάταροι της Κριμαίας βίωσαν την εξορία, η οποία συνοδεύτηκε από λιμό, ασθένεια και απώλεια. Στα πρώτα χρόνια της εξορίας, σχεδόν οι μισοί εκτοπισμένοι Τάταροι της Κριμαίας πέθαναν. Αλλά αυτοί που επέζησαν, ονειρεύτηκαν μόνο ένα πράγμα – να επιστρέψουν στην Κριμαία.
- Cerro Quemado// Juan Pablo Ruiz, Αργεντινή, 2019, 62’
Περίληψη: Το Cerro Quemado είναι το πορτρέτο τριών γυναικών της γενεαλογίας των coya, μια εικόνα των τριών γυναικών που επανενώθηκαν στην προγονική γη όπου γεννήθηκαν. Αφορά στο ταξίδι της Micaela Chauque και της μητέρας της για την αναζήτηση της γιαγιάς της Micaela, της τελευταίας εποίκου της ερημικής περιοχής στο βόρειο τμήμα της Αργεντινής. Το πολυήμερο και δύσκολο ταξίδι αυτών των δύο γυναικών, μέσα από λόφους και κοιλάδες, οδηγεί σε μια συγκινητική και ευαίσθητη συνάντηση με την ηλικιωμένη γυναίκα της οποίας οι επίμονες ρίζες την μετέτρεψαν σε ερημίτη.
- Ο Σπύρος και ο Γύρος του Θανάτου// Δημήτρης Καφίδας & Λίνο Καφίδας, Ελλάδα-Βέλγιο, 2020, 56’
Περίληψη: Ο Σπύρος, ακροβάτης του Γύρου του Θανάτου, ζει μια νομαδική ζωή με την οικογένεια του, το τροχόσπιτο του και μερικούς ακροβάτες που συχνά τον εγκαταλείπουν. Ο πατέρας του ήταν ένας θρύλος του Γύρου, ο παππούς του, ο θείος του και ο αδερφός του ήταν επίσης πολύ γνωστά ονόματα. Θα καταφέρει να σώσει μια οικογενειακή παράδοση 50 χρόνων και ένα επάγγελμα που πεθαίνει; Θα είναι ο τελευταίος ή μήπως οι γιοί του θα συνεχίσουν; Το ανθρώπινο πορτραίτο ενός παλιού ακροβάτη σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία.
- Mother Tongue// Shai Alexandroni, Ισραήλ, 2018, 56’
Περίληψη: Τέσσερις γυναίκες στα 60 τους μιλούν για τις φορτισμένες σχέσεις τους με τις απελθούσες μητέρες τους. Οι ιστορίες τους περιλαμβάνουν επίσης τις σχέσεις εξουσίας στην οικογένεια και στα παιδιά τους.
- The Abode. Who are we? //Eleonora Tukhareli, Ρωσία, 2019, 54’
Περίληψη: Η Μονή Solovetsky χτίστηκε τον 15ο αιώνα. Είναι ένας ιερός τόπος, στην ιστορία του οποίου συγκεράστηκαν η αγιότητα και η τραγωδία, η ενότητα με τον Θεό και οι τρομερές προκλήσεις του στρατοπέδου «ειδικού σκοπού». Στο μέρος αυτό, όλοι αναζητούν μια απάντηση στο θεμελιώδες ερώτημα «ποιος είμαι». Ο κύριος χαρακτήρας της ταινίας πηγαίνει εκεί για να γυρίσει το ντοκιμαντέρ του, και όλα αρχίζουν να πάνε στραβά.
- Lessons in Humanity// Branko Istvancic, Κροατία, 2019, 53’
Περίληψη: Κροάτες βετεράνοι από το Pakrac, σε συνεργασία με το ιατρικό προσωπικό του νοσοκομείου Pakrac, έσωσαν περίπου τριακόσιους ασθενείς από βέβαιο θάνατο σε μια ανθρωπιστική εκκένωση που διοργανώθηκε το απόγευμα της 29ης Σεπτεμβρίου 1991. Οι περισσότεροι από τους τριακόσιους ασθενείς ήταν Σέρβοι από το θάλαμο ψυχιατρικής . Στα άτομα που συμμετείχαν στην εκκένωση αποδόθηκε το Αξίωμα των Ηρώων της Ανθρωπότητας. Η ταινία βασίζεται στο ομότιτλο βιβλίο του Veljko Djordjevic.
- Vostok N°20// Elisabeth Silveiro, Γαλλία, 2018, 49’
Περίληψη: Μεταξύ της ταλαιπωρίας, των κοινών γευμάτων, της πλήξης και των εξομολογήσεων με τους ξένους, οι άνθρωποι περνούν το χρόνο τους με όποιον τρόπο μπορούν στο βαγόνι νούμερο 20 του Υπερσιβηρικού τρένου. Με τη μορφή λογοτεχνικής αντίθεσης, φωτίζονται τα συναισθήματα των επιβατών: η μοναξιά τους και η επιθυμία τους για ελευθερία και αγάπη.
Ντοκιμαντέρ Μικρού Μήκους:
- Then comes the evening// Maja Novaković, Σερβία, 2019, 27’
Περίληψη: Το ντοκιμαντέρ απεικονίζει τη γλυκόπικρη ζωή δύο γιαγιάδων που ζουν απομονωμένες στους λόφους της Ανατολικής Βοσνίας. Η φύση είναι η οντότητα με την οποία μιλούν, ακούνε και σέβονται. Η άυλη πολιτιστική κληρονομιά τονίζεται μέσω των ψαλμών και των τελετών για εξουδετέρωση του δυσμενούς καιρού, του χαλαζιού και της καταιγίδας.
- The Expert// Carlota Coronado, Clara Roca, Ισπανία, 2019, 23’
Περίληψη: Όλα γεννιούνται με ένα αίνιγμα. Ένα αίνιγμα με μια πολύ απλή απάντηση, αλλά για πολλούς ανθρώπους η απάντηση δεν είναι τόσο προφανής. Γιατί;
- Uzzi// Ido Weisman, Ισραήλ, 2018, 21’
Περίληψη: Σε ηλικία 94 ετών, ο καθηγητής Uzzi Ornan συνεχίζει τον δια βίου αγώνα του για την υπεράσπιση της κοσμικής και δημοκρατικής εικόνας του Κράτους του Ισραήλ. Η τελευταία του προσπάθεια είναι να διασφαλίσει δικαιώματα Πολιτικής Ταφής στο κράτος το οποίο ζει.
- Hopeless// Zehra Yiğit, Τουρκία, 2020, 18’
Περίληψη: Η ταινία επικεντρώνεται σε άνεργους Αφγανούς μετανάστες, που ζουν παράνομα στον παραθεριστικό παράδεισο της Τουρκίας, στην Αττάλεια. Οι χαρακτήρες είναι ηλικίας μεταξύ 15 και 25 ετών και όλοι εργάζονται για την ανακύκλωση χαρτιού και πλαστικών. Καθώς καθαρίζουν την πόλη και συμμετέχουν στην ανακύκλωση απορριμμάτων, οι ίδιοι θεωρούνται ως «απόβλητα» του παραδείσου. Προσπαθούν να εξοικονομήσουν χρήματα από την ανακύκλωση και να στείλουν μερικά στο Αφγανιστάν όπου ζουν οι οικογένειές τους. Εν τω μεταξύ, ζουν ως οικογένεια στα προάστια της πόλης. Μαζεύονται στο σπίτι, τρώνε μαζί και μερικές φορές παίζουν κρίκετ τα σαββατοκύριακα.
- Ευλογίες και Τάματα// Κατερίνα Ζαχαρία, ΗΠΑ, 2018, 15’
Περίληψη: Ντοκιμαντέρ μικρού μήκους για την 79χρονη κ. Μεταξία Αναπλιώτη η οποία κράτησε το τάμα της για 49 χρόνια, ανάβοντας το καντήλι της 11ου αιώνα Βυζαντινής εκκλησίας των Αγίων Θεοδώρων στην Βάμβακα, Μάνης. Η επανάληψη αυτής της τελετουργικής πράξης συμβάλλει τόσο στην αίσθηση της προσωπικής ταυτότητας της κ. Μεταξίας, όσο και στην αίσθηση της συλλογικής ταυτότητας του χωριού, ενώ ταυτόχρονα η ταινία καθιστά έκκληση για την διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς του χωριού.
- Η ιστορία του Γιάννη// Βούλα Γερμανάκου Κοψίνη, Γερμανία- Ελλάδα,2019, 14’
Περίληψη: Ο Γιάννης ήταν ένας Πόντιου πρόσφυγας από τη Κριμαία που έφτασε στον Πειραιά το 1919. Ειδομένη μέσα από τα μάτια της δισέγγονής, η ταινία σαν ένα προσωπικό ημερολόγιο ακολουθεί το ταξίδι της ζωής του όπου τα ιστορικά γεγονότα πλέκονται μέσα στις σημειώσεις του κατόχου του, ενώ ο ίδιος δίχως να το συνειδητοποιεί αποτελεί κομμάτι της νεότερης ιστορίας της Ελλάδας και του προσφυγικού θέματος.
Το Φεστιβάλ διοργανώνεται από το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ.), μαζί με την Ecrans des Mondes (Παρίσι) και τον Σύνδεσμο Αναβίωσης Καστελλορίζου (Σίδνεϋ), τελεί υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού (ΥΠΕΞ), του Δήμου Μεγίστης, των Πρεσβειών της Αυστραλίας, των ΗΠΑ και του Ισραήλ καθώς και με την ευγενική υποστήριξη της Βουλής των Ελλήνων, της Γενικής Γραμματείας Νησιωτικής Πολιτικής, του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της ΕΡΤ και του ΕΚΟΜΕ.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.beyondborders.gr ή να επικοινωνήστε με το Φεστιβάλ στη διεύθυνση [email protected]
Δείτε το διαφημιστικό σποτ του 5ου «Πέρα από τα Σύνορα» 2020
και ένα σύντομο φιλμ με στιγμιότυπα από την περσινή διοργάνωση