Η ταινία “Τζόκερ” του Todd Phillips με τον σπουδαίο Joaquin Phoenix βγήκε πριν λίγες μέρες στους κινηματογράφους και όπως όλα δείχνουν, μέχρι στιγμής, πρόκειται για την ερμηνεία της χρονιάς!
Μερικές σκέψεις του Βαγγέλη Προβιά με αφορμή την ταινία:
“Άψογη ταινία, τεχνικά και καλλιτεχνικά. Εμπορική με τον πιο πλήρη και αξιοθαύμαστο τρόπο.
Απόλυτα δικαιολογημένη η επιτυχία της, και που είμαστε ακόμα… είναι φτιαγμένη για την εποχή της ηδονοβλεψίας και της επιδειξιομανίας της κονωνίας των social media: η εστίασή της σε σχεδόν απωθητικές σωματικές λεπτομέρειες, τα κοντινά πλάνα της, τα σφιχτά κάδρα, οι πολλές σκηνές όπου ο Άρθουρ είναι μόνος και καπνίζει, γελάει, παίζει με το όπλο ή απλώς περπατά και χορεύει.
Είναι, ακόμη, φτιαγμένη για την κακομαθημένη και ναρκισιστική γενιά των κοινωνικών δικτύων. Τη γενιά που θεωρεί πως το πιο θεμελιώδες δικαίωμα του ανθρώπου είναι το δικαίωμα στη διασημότητα. Τη γενιά των ανθρώπων που πιστεύουν ότι οι άλλοι είναι υποχρεωμένοι να τους κατανοήσουν, ακόμα και αν οι ίδιοι είναι απρόθυμοι να επικοινωνήσουν με κατανοητούς όρους, ή δεν έχουν την ευφυΐα ή το λεξιλόγιο να το κάνουν. Που λογίζουν ως μεγαλύτερο πλήγμα στην ζωή το να μην τους θαυμάσεις και Θεός φυλάξοι αν διανοηθείς να μην τους δώσεις σημασία, επειδή για παράδειγμα έχεις τα δικά σου, ή απλώς επειδή δεν έχεις insta ή δε σου αρέσει το stand up comedy. Που ανάγουν οτιδήποτε δυσάρεστο κ τραυματικό σε μια πρωθύστερη οδυνηρή εμπειρία, η οποία κατά κανόνα αποδεικνύει την ενοχή ενός γονέα, ή και δύο, και που ξεχνούν την δυνατότητα επιλογής και πως σήμερα είναι αλλιώς. Πως δεν είναι ακόμα πονεμένα παιδιά.
Αλλά φυσικά, αυτό το νοητικό και πνευματικό πλαίσιο εξυπηρετεί τους λίγους και προνομιούχους. Όταν σου μεταφέρουν συχνά και με κάθε τρόπο ότι επειδή οι γονείς σου είναι κακοί και λίγοι και επειδή ο κόσμος είναι σκληρός, εσύ είσαι ανήμπορος, τότε, πείθεσαι ότι είσαι ανήμπορος, και συμπεριφέρεσαι ως ανήμπορος. Επιτρέπεις, για παράδειγμα να διακόπτουν τα προγράμματα κοινωνικής μέριμνας, δεν διαμαρτύρεσαι, δεν βγαίνεις στο δρόμο, διότι “με πλήγωσαν οι δικοί μου”, ή “δεν έχει νόημα”, ή “έχω να γίνω διάσημος”, ή ακόμα ακόμα “έχω να επιβιώσω”. Και δεν κάνεις τίποτε… και η απάθεια οδηγεί ώστε στη χώρα σου η πρωθυπουργία να πηγαίνει, λόγου χάρη, από πατέρα σε γιό.
Η ταινία βασίζεται σε μερικά αξιώματα: ότι το δικαίωμα στη φήμη είναι το ίδιο σημαντικό με το δικαίωμα στην κοινωνική μέριμνα, την παιδεία, την περίθαλψη. Ότι ο κόσμος οφείλει να καταλαβαίνει, στο βαθμό που θες εσύ και με τον τρόπο που θες εσύ ό,τι έχεις στο μυαλό και την καρδιά σου, ακόμα κ όταν δεν επικοινωνείς επαρκώς. Ότι όποιος είναι διαταραγμένος στα 30 δε θα συγχωρεθεί στα 80. Ότι το να σκοτώνει το παιδί τον πατέρα είναι “δίκαιο”, και πιο δικαιολογημένο από το να βασανίζει ο γονιός ο διαταραγμένος το παιδί. Ότι όποιος γελάει με τσιριχτή φωνή για πολλή ώρα ενώ η κάμερα του κάνει γκρο πλαν είναι ο μεγαλύτερος ηθοποιός του 21ου αιώνα.
Αλλά τεχνικά και καλλιτεχνικά είναι άψογη ταινία. Η ατμόσφαιρα, το ύφος, η αληθοφάνεια, η πορεία από υπερβολή σε υπερβολή και μετά στην κορύφωση, χωρίς να πάψεις ούτε στιγμή να πιστεύεις, η αφηγηματική ώθηση, πάντα κάτι πιο πολύ και πιο σοκαριστικό, η σύνθεση αντίθετων υφολογικά στοιχείων σε μια συναρπαστική ολότητα, ο Ροβέρτος Δενήρος, η σύνδεση με κοινωνικά και αστικά θέματα, είναι άψογα. …Το πως πετυχαίνει, εσένα που δεν έχεις έμπρακτη συμπόνοια για τον πεινασμένο στο δίπλα διαμέρισμα, να νοιάζεσαι για τον διαταραγμένο στην οθόνη…
Τη λάτρεψε το στομάχι και το ένστικτό μου,
τη μίσησε η καρδιά και το μυαλό μου αυτή την ταινία”.
*Ο Βαγγέλης Προβιάς είναι συγγραφέας, διδάσκει δημιουργική γραφή και έχει εκδώσει τις συλλογές διηγημάτων “Τα μαύρα παπούτσια της παρέλασης” και “Πλατεία Μεσολογγίου”. Κείμενά του θα βρείτε στη σελίδα www.provato.gr
1 Comment